Sunday, July 6, 2025

પાઘડી એટલે શું તેના મૂલ્યાંકનની પદ્ધતિઓ


📘 પાઘડી નો અર્થ

  • પાઘડી એ એક અદ્રશ્ય સંપત્તિ છે, જે ત્યારે ઊભી થાય છે જ્યારે કોઈ કંપની બીજું વ્યવસાય પ્રીમિયમ કિંમતે ખરીદે છે.
  • કંપની પાસે મજબૂત બ્રાન્ડ નામ, સારો ગ્રાહક આધાર, સારી ગ્રાહક સંબંધો, સારા કર્મચારી સંબંધો અને પેટન્ટ હોય તો કંપનીને ઊંચા કિંમતે વેચી શકાય છે.
  • પાઘડી અવાસ્તવિક છે કારણ કે તે ઈમારત કે ફર્નિચર જેવી મિલકતો જેવી દેખાય તેવી નથી.
  • પાઘડી હંમેશાં કંપનીના પાકા સરવૈયામાં “મિલકતો” ના મથાળા હેઠળ દર્શાવાય છે.


📗 પાઘડી કેવી રીતે ગણાય છે?

પાઘડી = ખરીદી કિંમત – દ્રશ્ય મિલકતોનું બજાર મૂલ્ય


📊 પાઘડીના મૂલ્યાંકનને અસર કરનારા મુદ્દાઓ

1️⃣ સારી જાહેર છબી
2️⃣ નિયમિત ગ્રાહકો
3️⃣ ગુણવત્તાવાળી વસ્તુઓ યોગ્ય કિંમતે વેચાણ
4️⃣ વ્યવસ્થાપક કુશળતા
5️⃣ વ્યવસાયનું સ્થાન
6️⃣ પુરવઠાકર્તાઓ સાથે સારા સંબંધો
7️⃣ કર્મચારીઓ સાથે સારા સંબધો તથા કોર્પોરેટ સામાજિક જવાબદારી



📙 પાઘડીનું મૂલ્યાંકન કરવાની પદ્ધતિઓ

(A) મનસ્વી મૂલ્યાંકનની પદ્ધતિ:


જયારે કંપની પાસે જૂના નફાની માહિતી ઉપલબ્ધ ન હોય અથવા કોઈ જૂની કંપની નવી કંપનીમાં તબદીલ તહી હોય અથવા નવો વ્યવસાય/કંપની વર્તમાનમાં જ શરૂ થયો હોય ત્યારે આ પદ્ધતિ વપરાય છે.

(B) નફા આધારિત પદ્ધતિ:

  • 1️⃣ સરળ નફા પદ્ધતિ:

    • સરેરાશ નફાની અમુક વર્ષોની ખરીદીના આધારે

    • ભારિત સરેરાશ નફાના અમુક વર્ષોની ખરીદીના આધારે

    • મુડીકૃત સરેરાશ નફા પદ્ધતિ

    • વર્ષાસન પદ્ધતિ

  • 2️⃣  અધિક નફાની પદ્ધતિ

📒 સરેરાશ નફા પદ્ધતિનું ઉદાહરણ

  • ઉદાહરણ:
  • X, Y, Z ભાગીદારો  (નફા-નુકશાનનું વહેંચણી= 1:2:3) છે.
  • X નિવૃત્ત થવા જાય છે, પાઘડી 3 વર્ષની ખરીદીના આધારે ગણવાની છે.
  • છેલ્લા 5 વર્ષનો નફો: 2005: 100,000; 2006: 200,000; 2007: 50,000; 2008: 50,000; 2009: 200,000.
    ગણતરી:
  • સરેરાશ નફો = (100,000 + 200,000 + 50,000 + 50,000 + 200,000) ÷ 5 = 120,000.
  • પાઘડી = 120,000 × 3 = 360,000.
  • X નો હિસ્સો (1/6) = 360,000 × 1/6 = 60,000.




🧮 ભારિત સરેરાશ નફા પદ્ધતિ


આ પદ્ધતિ મુખ્યત્વે ત્યારે ઉપયોગી છે જ્યારે કંપનીનો નફો વર્ષે વર્ષે વધતો જાય છે.

📌 ઉદાહરણ:
X, Y, Z એ એક ફર્મના ભાગીદાર છે. નફો-નુક્સાનનું પ્રમાણ 1:2:3 છે.
જો A નિવૃત્ત થવાનો હોય, તો Goodwill નો હિસાબ 3 વર્ષના ભારિત સરેરાશ નફાના આધારે કરવામાં આવશે.

છેલ્લાં પાંચ વર્ષનો નફો:
2005: ₹10,000; 2006: ₹20,000; 2007: ₹30,000; 2008: ₹40,000; 2009: ₹50,000

📌 ઉત્તર:



ભારિત સરેરાશ નફાનું સૂત્ર = કુલ નફો ÷ કુલ વજન
= 5,50,000 ÷ 15 = ₹36,666.67

પાઘડી= ભારિત સરેરાશ નફો × ખરીદીના વર્ષોની સંખ્યા
= 36,666.67 × 3
= ₹1,10,000



📏 વર્ષાસન પદ્ધતિ


આ પદ્ધતિમાં Annuity કોષ્ટક અને છેલ્લાં પાંચ વર્ષનો નફો આપવામાં આવ્યો હોય છે.
ઉદાહરણ તરીકે, ધારો કે Annuity 5 વર્ષ માટે છે અને Annuity ગુણાંક 3.78 છે.

➡️ પ્રથમ સરેરાશ નફો શોધવો:
= કુલ નફો 1,50,000 ÷ વર્ષોની સંખ્યા 5 = ₹50,000

➡️ પાઘડી (Goodwill) = સરેરાશ નફો × Annuity ગુણાંક
= 50,000 × 3.78 (આપેલ)= ₹1,89,000



💹 મુડીકૃત પદ્ધતિ

પાઘડી = મુડીકૃત નફો − ખરેખર રોકાયેલી મૂડી
ખરેખર રોકાયેલી મૂડી = દ્રશ્ય મિલકતો − દ્રશ્ય દેવું


અધિક નફા પદ્ધતિ

પાઘડી (Goodwill) નું મૂલ્યાંકન અધિક નફા (Super Profit) આધારિત હોય છે. એટલે કે ખરેખર મળેલા નફા ઉપર સરેરાશ નફા કરતાં વધુ ભાગ.

અધિક નફો કાઢવા માટે નીચેના પગલાં અનુસરો:

કુલ દ્રશ્ય મિલકતો અને દેવાં શોધવા
રોકાયેલી મૂડી ની ગણતરી કરો:
  સૂત્ર: કુલ મિલકતો – કુલ બાકી જવાબદારી

અપેક્ષિત નફો અને સરેરાશ નફો શોધો:
  📌 અપેક્ષિત નફો = રોકાયેલી મૂડી × અપેક્ષિત વળતર દર
  📌 સરેરાશ નફો = ઇક્વિટી શેરહોલ્ડર્સ માટે ઉપલબ્ધ કુલ નફો ÷ કુલ વર્ષો

અધિક નફો = સરેરાશ નફો – અપેક્ષિત નફો

પાઘડી (Goodwill) = અધિક નફો × ખરીદીના વર્ષોની સંખ્યા


📌 ધ્યાનમાં રાખવાના અગત્યના મુદ્દાઓ

  • અસામાન્ય વર્ષો ધ્યાનમાં લેવા નહિ

  • ખરેખર રોકાયેલી મૂડી ગણતરી વખતે અવાસ્તવિક મિલકતો અને અદ્રશ્ય મિલકતો તથા ઇક્વિટી શેરહોલ્ડરોના ભંડોળો ધ્યાનમાં લેવા નહિ.

No comments:

Post a Comment

Unit 3 Copyright and Patent (Guj. Med.)

  યુનિટ – 2 પેટન્ટ અને કૉપિરાઇટ ભાગ – A : પેટન્ટ અધિકારો પ્ર . 1 : પેટન્ટ પદ્ધતિની ઉત્પત્તિ પેટન્ટની કલ્પના નવી નથ...